Protez
Yaşanan diş kayıpları sonrasında ağız içinde bir takım değişiklikler meydana gelir. Komşu dişler kaybedilen diş boşluğuna doğru yatarken, karşı çenedeki dişler boşluğa doğru uzar. Diş diziliminin değişmesiyle ara yüzeylerde gıda birikimi artar, çürük ve dişeti rahatsızlığı kolaylaşır. Aynı zamanda tek taraflı çiğneme gibi alışkanlıklar sonucu çene eklemi problemleri gelişir.
Bu sorunların önüne geçebilmek, dengeli bir çiğneme fonksiyonu ve estetik bir görünüm elde edebilmek için protez tedavileri gündeme gelir. Kimi zaman da ileri düzeyde harabiyeti olan dişleri güçlendirmek ve kırığa karşı koruyabilmek amacıyla da protez seçeneklerine gidilir.
Sabit Protezler
-Kron ve Köprüler-
Var olan dişlerdeki madde kayıplarını veya estetik sorunları gidermek için yapılan uygulamalara ‘Kron’ adı verilir.
‘Köprü’ ise diş eksikliğini gidermek için komşu dişlerden destek alınarak yapılmaktadır.
Her iki uygulamada da dişler belli oranlarda küçültülerek hastadan ölçü alınır. Laboratuvarda hazırlanan protez birkaç seans içinde hastaya teslim edilir.
Sabit protezler,
Laminate Veneer
-Porselen Lamina-
Ön bölge dişlerinde gerçekleştirilen estetik uygulamalardır. Beyazlatma ile tedavi edilemeyecek renklenme vakalarında, dişlerdeki aralıkların kapatılmasında, hafif çapraşıklığın olduğu vakalarda ve bazen de travma sonucu gelişen kırıkların ve çürüklerin tedavilerinde kullanılır.
Dişlerin ön yüzeylerinden çok az miktarda madde kaldırılarak hastadan ölçü alınır. Ölçü üzerinde hazırlanan ince porselen tabakaların diş yüzeylerini örtülemesi ile estetik bir çalışma gerçekleştirilir. Porselen tabaka oldukça ince olduğu için estetik yönden doğal bir diş rengi ve zarif bir diş formu elde edilir.
Hazırlanan porselen tabakalar özel kimyasal yöntemlerle diş yüzeylerine yapıştırıldığı için dayanıklılığı yüksektir. Aynı zamanda hassas bir teknik olmasından dolayı çok sert gıdaları ısırmaktan kaçınmak uygulamanın ömrünü uzatacaktır.
E-Max Kaplama
-Tam Seramik Kron-
Işık geçirgenliği sebebiyle mineye en yakın görünümü veren malzemedir. Bu sebeple özellikle ön bölgede, aşırı harabiyeti olan dişlerde Laminate Veneer (Lamina) ile restore edilemeyecek aralıkları geniş olan veya çapraşık olan dişlerde tercih edilir.
Tıpkı Laminate Veneer uygulamasının yapıştırma işleminde olduğu gibi özel kimyasal yöntemlerle dişe yapıştırılır. Bu sebeple dişe bağlanma gücü yüksektir ve de Laminate Veneer uygulamasına göre dişin tüm yüzeylerini saran bir uygulama olduğu için daha dirençlidir.
Zirkonyum Kaplama
-Kron-
Zirkoyum beyaz renkli, biyouyumlu bir metaldir. Bu özelliği sebebiyle porselen kaplamalarda alt yapı malzemesi olarak tercih edildiğinde, metal alt yapılı porselen kaplamalara göre estetik bir avantaj yaratır.
Ön dişlerde, tek üyeli diş kaplamalarında ve kısa köprülerde tercih edilebilir. Mat beyaz rengi sebebiyle özellikle ileri derece renklenmiş dişlerde tercih edilebilir.
Adeziv Köprüler
Az sayıda diş eksikliğinin olduğu vakalarda destek dişlerde madde kaybını minimum indirmek amacıyla uygulanan protez türüdür. Komşu dişlerin arka yüzeylerinden ince bir tabaka geçirilerek proteze destek sağlanır. Bu destek ince bir metal tabakası veya şeffaf olan fiber materyali ile elde edilebilir.
Aynı zamanda diş kaybı olmaksızın sallanan dişleri sabitlemek için de kullanılan bir yöntemdir. Bu yönteme ‘Splint’ tedavisi adı verilir.
Hareketli Protezler
Diş eksikliğini köprü ile gidermenin mümkün olmadığı durumlarda hareketli protezler uygulanır. Hastaya kısmi diş eksikliği halinde ‘Bölümlü Protez’, hiç diş olmaması durumunda ise ‘Tam Protez’ yapılır.
Bölümlü protezlerde dişlerden destek almak amacıyla komşu dişler üzerine metal kancalar (kroşe) uzatılır. Estetik yönden kroşelerin görünmesi tercih edilmezse, ‘Hassas Bağlantılı Protez’ adı verilen, halk arasında “çıt çıtlı protez” olarak da bilinen protez planlaması tercih edilir. Dişlerin üzerine kanca uzatmayıp özel bir bağlantı mekanizması takıp çıkarılan protezin iç kısmına yerleştirilir. Dişlerin üzerine kroşe uzanmasına gerek kalmaz, estetik bir görünüm elde edilir. Benzer şekilde ‘Teleskop Protez’ de de destek olan bağlantı kısımları protezin iç kısmında kalır.
Hareketli protez planlamasında hastanın geriye kalan dişlerinin durumu ve sayısı belirleyicidir.